Τρίτη 21 Αυγούστου 2012
ΠΕΡΙ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗΣ
| Οι σύγχρονες αντιλήψεις και πρακτικές για τη διαχείριση των αστικών στερεών αποβλήτων υπαγορεύουν σχεδιασμό και υλοποίηση ολοκληρωμένων συστημάτων, με βασικούς στόχους την αειφορία και την περιβαλλοντικά αποτελεσματική διαχείριση. Χρήσιμα υλικά όπως χαρτί, γυαλί, αλουμίνιο, πλαστικό, μέταλλα, ξύλο οφείλουν να αξιοποιηθούν είτε με την επαναχρησιμοποίησή τους είτε με την ανακύκλωση και τη χρήση τους σε νέες εφαρμογές, εξοικονομώντας έτσι τεράστιες ποσότητες πρώτων υλών και ενέργειας. Παράλληλα ο μοντέρνος τρόπος ζωής έχει «εμπλουτίσει» τα αστικά στερεά απόβλητα με νέα ρεύματα ειδικών αποβλήτων που απαιτούν την ξεχωριστή (εναλλακτική) διαχείρισή τους ώστε να εξοικονομηθούν πολύτιμοι πόροι και ταυτόχρονα να αποφευχθεί η επιβάρυνση των τελικών χώρων διάθεσης των αποβλήτων με επικίνδυνα υλικά και ουσίες που περιέχονται στα απόβλητα αυτά. Ο Νόμος 2939/2001 για τις συσκευασίες και την εναλλακτική διαχείριση συσκευασιών και άλλων προϊόντων και τα σχετικά εκτελεστικά Προεδρικά Διατάγματα και Κοινές Υπουργικές Αποφάσεις για την εναλλακτική διαχείριση των άλλων προϊόντων (χρησιμοποιημένα ελαστικά αυτοκινήτων, οχήματα στο τέλος του κύκλου ζωής, απόβλητα ηλεκτρικού & ηλεκτρονικού εξοπλισμού, απόβλητα ηλεκτρικών στηλών & συσσωρευτών, απόβλητα εκσκαφών, κατασκευών και κατεδαφίσεων, απόβλητα λιπαντικών ελαίων) εισάγουν στην πράξη την «διευρυμένη ευθύνη του παραγωγού» με υποχρεωτική συμμετοχή των παραγωγών/διαχειριστών των σχετικών προϊόντων σε «Συστήματα Εναλλακτικής Διαχείρισης». | Ο ρόλος των Συστημάτων είναι η οργάνωση των εργασιών συλλογής, μετά από διαλογή στην πηγή, μεταφοράς, μεταφόρτωσης, προσωρινής αποθήκευσης και αξιοποίησης των εν λόγω αποβλήτων. Για κάθε ρεύμα αποβλήτων τίθενται ποσοτικοί στόχοι για τη χωριστή συλλογή των εν λόγω αποβλήτων και για την ανάκτησή τους. Επίσης με την εφαρμογή του Νόμου 4042/2012 καθορίζεται μια νέα στρατηγική, αντίληψη και πολιτική στη διαχείριση των αποβλήτων με κύριο στόχο τη μετάβαση σε μια Ευρωπαϊκή Κοινωνία Ανακύκλωσης, με υψηλό επίπεδο αποδοτικότητας των πόρων. Στο πλαίσιο αυτό, λαμβάνονται τα κατάλληλα μέτρα για να προωθηθεί η επαναχρησιμοποίηση προϊόντων και οι δραστηριότητες προετοιμασίας προς επαναχρησιμοποίηση, ενθαρρύνοντας ιδίως την δημιουργία και την στήριξη δικτύων επαναχρησιμοποίησης και επισκευής, την χρήση οικονομικών μέσων, κριτηρίων προμηθειών, ποσοτικών στόχων ή άλλων μέτρων. Εναλλακτική Διαχείριση Συσκευασιών και άλλων προϊόντων Eυρωπαϊκή Επιτροπή - Διαβούλευση για τον περιορισμό της πλαστικής σακούλας |
ΣΥΣΤΗΜΑ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΚΑΙ ΕΛΕΓΧΟΥ (EMAS)
| ||||
| Η υλοποίηση ενός συστήματος περιβαλλοντικής διαχείρισης και η εν συνεχεία επαλήθευσή του κατά EMAS μπορεί να έχει σημαντικά οφέλη για την επιχείρηση ή τον οργανισμό γενικότερα που θα το εφαρμόσει, τόσο ως προς την εσωτερική του λειτουργία όσο και ως προς τις σχέσεις του με τρίτους. Τέτοια οφέλη μπορεί να είναι:
Η συμμετοχή στο EMAS επιβεβαιώνεται με τη χρήση του λογότυπου του EMAS. Διευκρινίζεται ότι η επαλήθευση κατά EMAS δεν αφορά τις ιδιότητες κάποιου συγκεκριμένου προϊόντος ή μιας υπηρεσίας. Αφορά όμως τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί ένας οργανισμός (ή ένας συγκεκριμένος χώρος δραστηριοτήτων ενός οργανισμού) κατά τη διαδικασία παραγωγής των προϊόντων ή παροχής των υπηρεσιών. Αυτός είναι και ο λόγος που το λογότυπο του EMAS δε χρησιμοποιείται πάνω σε προϊόντα, παρά μόνο σε έγγραφα, επιστολόχαρτα, εκδόσεις, διαφημίσεις ή επιγραφές ενός καταχωρισμένου οργανισμού. Η περιβαλλοντική δήλωση ενός καταχωρημένου στο EMAS οργανισμού είναι διαθέσιμη στο κοινό και σε κάθε ενδιαφερόμενο, έχει επικυρωθεί από ανεξάρτητο διαπιστευμένο φορέα επαλήθευσης του EMAS και παρέχει ολοκληρωμένη πληροφόρηση σχετικά με την περιβαλλοντική πολιτική του οργανισμού, το περιβαλλοντικό του πρόγραμμα και το σύστημα περιβαλλοντικής διαχείρισης, συμπεριλαμβανομένων των περιβαλλοντικών πτυχών και επιπτώσεων του οργανισμού, των περιβαλλοντικών του επιδόσεων και της συμμόρφωσής του με τις εφαρμοστέες νομικές υποχρεώσεις όσον αφορά το περιβάλλον. Ο πολίτης που βλέπει ότι ένας οργανισμός (ή κάποιος συγκεκριμένος χώρος δραστηριοτήτων ενός οργανισμού) έχει επαληθευτεί κατά EMAS, μπορεί να γνωρίζει ότι ο συγκεκριμένος οργανισμός (ή χώρος δραστηριοτήτων) έχει εντοπίσει τις σημαντικές επιπτώσεις της λειτουργίας του στο περιβάλλον, έχει ελεγχθεί για συμμόρφωση με την περιβαλλοντική νομοθεσία και έχει θέσει σε εφαρμογή ένα πρόγραμμα συνεχούς μείωσης των περιβαλλοντικών του επιπτώσεων και εξοικονόμησης των φυσικών πόρων. | ||||
ΠΕΡΙ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣ
Οι ετήσιες απογραφές εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και άλλων αερίων αποτελούν ένα απαραίτητο εργαλείο στη χάραξη περιβαλλοντικής πολιτικής μιας χώρας. Παρέχουν πληροφορίες σχετικά με την εξέλιξη των εθνικών εκπομπών αναφορικά με ένα προεπιλεγμένο έτος βάσης και συνεισφέρουν στη διαδικασία παρακολούθησης των μέτρων που σχετίζονται με τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα.
Οι απογραφές εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου της Ελλάδας παρέχουν πληροφορίες για τις εκπομπές των αερίων του θερμοκηπίου και άλλων αερίων που προέρχονται από την παραγωγή ενέργειας και τις μεταφορές, τις βιομηχανικές διεργασίες, τη χρήση διαλυτών και άλλων προϊόντων, τη γεωργία, τα απόβλητα και τις αλλαγές χρήσεων γης και τη δασοπονία. Στις απογραφές περιγράφονται οι μέθοδοι υπολογισμού των εκπομπών, παρουσιάζονται τα δεδομένα δραστηριότητας και οι συντελεστές εκπομπής που χρησιμοποιήθηκαν και υπολογίζεται η αβεβαιότητα κατά την εκτίμηση των εκπομπών.
Οι ετήσιες εθνικές απογραφές υποβάλλονται κάθε 15η Απριλίου στην Γραμματεία της Σύμβασης για την κλιματική αλλαγή και καλύπτουν τις εκπομπές των ετών 1990 μέχρι δύο έτη πριν το έτος υποβολής.
Η απογραφή της Ελλάδας για τα έτη 1990-2008 υποβλήθηκε στη Γραμματεία του ΟΗΕ για την κλιματική αλλαγή την 15η Απριλίου 2010.- Βασικές αρχές εκπόνησης και σύνταξης των εθνικών απογραφών εκπομπών/απορροφήσεων
- Εθνικές Απογραφές Εκπομπών αερίων του Θερμοκηπίου ετών 2005-2012
Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος δημοσιεύει ετησίως, απογραφή εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, η οποία παρουσιάζει μία συνολική εικόνα των τάσεων σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Η πλέον πρόσφατη απογραφή δημοσιεύτηκε τον Ιούνιο του 2010.
Η οικονομική ύφεση και η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής στην Ευρώπη
Η κρίση του χρηματοπιστωτικού συστήματος διαχέεται με μεγάλη ταχύτητα στην ευρωπαϊκή οικονομία και την οδηγεί σε μια μεγάλη σε έκταση και βάθος οικονομική ύφεση. Ταυτόχρονα όμως έχει συμβάλει στην μείωση της κατανάλωσης ενέργειας με αποτέλεσμα μέσω των σημαντικών μειώσεων των κοινοτικών εκπομπών αερίων θερμοκηπίου που επιτελούνται, στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.
Σύμφωνα με τις τελευταίες εκτιμήσεις του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος (ΕΟΠ), οι εκπομπές αερίων θερμοκηπίου στην Ευρωπαϊκή Ένωση (Ε.Ε.) μειώθηκαν κατά 6,9% το 2009 σε σύγκριση με το 2008.
Βάσει των εκτιμήσεων αυτών, το 2009 οι εκπομπές της Ε.Ε. ήταν περίπου 17,3% μικρότερες από αυτές του 1990 και άρα πολύ κοντά στο στόχο της μείωσης των εκπομπών κατά 20% έως το 2020. Η μεγάλη μείωση στις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου προέρχεται από την απότομη πτώση 12,7% της χρήσης του άνθρακα. Η πτώση αυτή οφείλεται κατά κύριο λόγο στη μεγάλη οικονομική ύφεση που σημειώθηκε στην Ε.Ε. το 2009 που με την σειρά της επηρέασε όλους τους οικονομικούς τομείς.
Στην Ε.Ε. η κατανάλωση των ορυκτών καυσίμων (άνθρακας, πετρέλαιο και φυσικό αέριο) μειώθηκε κατά 5,5% το 2009 σε σύγκριση με το 2008. Συγχρόνως, αυξήθηκε σημαντικά η χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ) σημειώνοντας αύξηση κατά 8,3% (εκτός της βιομάζας). Οι μεγαλύτερες μειώσεις εκπομπών πραγματοποιήθηκαν στις βιομηχανικές διεργασίες αντικατοπτρίζοντας τα χαμηλότερα επίπεδα δραστηριότητας στους τομείς του τσιμέντου, χημικών, σιδήρου και χάλυβα.
Όσον αφορά την Ελλάδα, η βιομηχανική παραγωγή τον Αύγουστο του 2009 κατέγραψε πτώση 8,8% σε σχέση με τον Αύγουστο του 2008 ενώ μεγαλύτερη ήταν η μείωση της παραγωγής στη μεταποίηση (9,6%) η οποία αποτελεί και τον βασικό κορμό της ελληνικής βιομηχανίας.
Στην Ευρώπη το 2009 οι εξακριβωμένες εκπομπές των τομέων που καλύπτονται από το κοινοτικό Σύστημα Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών (ΣΕΔΕ) μειώθηκαν κατά 11,6% σε σύγκριση με το 2008.
Η μείωση των εκπομπών είναι συγκυριακή και μια (επιθυμητή άλλωστε) οικονομική ανάκαμψη μπορεί πολύ γρήγορα να περιορίσει ή και να εκμηδενίσει λόγω σωρευμένης καταναλωτικής πίεσης τις όποιες μειώσεις εκπομπών, για τον λόγο αυτό απαιτείται συνεχής επαγρύπνηση και παρακολούθηση.
Η παρακολούθηση της προόδου της Ε.Ε. σχετικά με τους θεσμοθετημένους στόχους αναμένεται πολύ σύντομα (εντός του 2010) μέσω της προγραμματισμένης ετήσιας έκθεσης του ΕΟΠ και θα αναφέρεται στις τάσεις των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου βάσει εκτιμήσεων του 2009. Να σημειωθεί ότι τα επίσημα και ακριβή στοιχεία των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου για την ΕΕ κατά το έτος 2009 θα είναι διαθέσιμα τον Ιούνιο του 2011 από τον ΕΟΠ, ενώ το μέγεθος των εξακριβωμένων εκπομπών της Ε.Ε. (ΣΕΔΕ) για το 2010 θα δημοσιευθεί τον Απρίλιο του 2011.
Στο πλαίσιο του πρωτοκόλλου του Κυότο, η ΕΕ-15 έχει αναλάβει κοινή δέσμευση για τη μείωση των εκπομπών κατά μέσο όρο 8% μεταξύ 2008 και 2012 σε σύγκριση με τις εκπομπές του έτους βάσης. Επισημαίνεται ότι σε αντίθεση με την ΕΕ-15, η ΕΕ-27 δεν έχει ουδεμία υποχρέωση επίτευξης κάποιου κοινού στόχου στο πλαίσιο του πρωτοκόλλου του Κιότο μέχρι το 2012. Αυτό πάντως που ισχύει για την ΕΕ-27 είναι η μονομερής δέσμευση να επιτύχει τουλάχιστον μια μείωση 20% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου μέχρι το 2020 σε σύγκριση με το 1990.
ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΈΝΩΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗ ΤΗΣ ΠΑΡΑΝΟΜΗΣ ΥΛΟΤΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΝΑΦΟΥΣ ΕΜΠΟΡΙΟΥ.
Η παράνομη υλοτομία και η αποδάσωση δημιουργούν σοβαρές επιπτώσεις στο περιβάλλον όπως διάβρωση του εδάφους, μείωση της βιοποικιλότητας ενώ συμβάλουν αρνητικά και στην αλλαγή του κλίματος (περίπου το 20% των ανθρωπογενών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου προέρχεται από την αποψίλωση των τροπικών δασών). Η αντιμετώπιση της παράνομης υλοτομίας όμως είναι ένα περίπλοκο πρόβλημα που απαιτεί πολύπλευρη προσέγγιση.
Το 2003 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανταποκρινόμενη στις ανησυχίες του κοινού για τη σοβαρή περιβαλλοντική καταστροφή που προκαλείται από τις παράνομες υλοτομίες και την αποδάσωση, υιοθέτησε το Σχέδιο Δράσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) για την Επιβολή της Δασικής Νομοθεσίας, τη Διακυβέρνηση και το Εμπόριο (Action Plan for Forest Law Enforcement, Governance and Trade-FLEGT) απώτερος στόχος του οποίου είναι η ενθάρρυνση της αειφορικής διαχείρισης των δασών.
Τον Δεκέμβριο του 2005, το Συμβούλιο υιοθέτησε τον κανονισμό 2173/2005 που έχει ως σκοπό την αντιμετώπιση της παράνομης υλοτομίας και του συνδεόμενου με αυτή εμπορίου και αφορά τη δημιουργία ενός συστήματος αδειών, μέτρο με το οποίο θα εξασφαλίζεται ότι η Κοινότητα εισάγει μόνο προϊόντα ξυλείας που έχουν υλοτομηθεί νόμιμα, σύμφωνα με τη νομοθεσία της παραγωγού χώρας. Η Κοινότητα θα συνάπτει με χώρες και περιφερειακές οργανώσεις Εθελοντικές Συμφωνίες Εταιρικής Σχέσης (Voluntary Partnership Agreement, VPAs), βάσει των οποίων οι εταίροι χώρες ή περιφερειακές οργανώσεις θα δεσμεύονται νομικά να εφαρμόσουν το σύστημα αδειών εντός χρονοδιαγράμματος οριζομένου σε κάθε συμφωνία εταιρικής σχέσης.
Σύμφωνα με το σύστημα αδειών FLEGT, ορισμένα προϊόντα ξυλείας που εξάγονται από εταίρο χώρα και εισέρχονται στην Κοινότητα σε οποιοδήποτε τελωνειακό σημείο θέσεως σε ελεύθερη κυκλοφορία, θα πρέπει να καλύπτονται από άδεια FLEGT εκδιδόμενη από την εταίρο χώρα, με την οποία δηλώνεται ότι έχουν παραχθεί από εγχώρια ξυλεία που υλοτομήθηκε νόμιμα ή από ξυλεία που εισήχθη νόμιμα στην εταίρο χώρα σύμφωνα με την εθνική της νομοθεσία, όπως ορίζεται στη συμφωνία εταιρικής σχέσης. Απαγορεύεται η εισαγωγή στην Κοινότητα προϊόντων ξυλείας προερχόμενων από εταίρους χώρες, αν η αποστολή δεν καλύπτεται από άδεια FLEGT.
Οι λεπτομέρειες των κανόνων εφαρμογής του συστήματος αδειών FLEGT σε ότι αφορά τα Κράτη-Μέλη ρυθμίζονται στον Κανονισμό 1024/2008 της Επιτροπής ο οποίος τέθηκε σε ισχύ τον Οκτώβριο 2008.
Μέχρι σήμερα έχουν υπογραφεί εθελοντικές συμφωνίες με την Γκάνα, το Κονγκό και το Καμερούν. Η επικύρωση της συμφωνίας με την Γκάνα ολοκληρώθηκε το 2009 με αποτέλεσμα οι πρώτες άδειες FLEGT να αναμένεται να υποβληθούν στις τελωνειακές αρχές της ΕΕ στο τέλος του 2010. Σε εξέλιξη βρίσκονται οι διαπραγματεύσεις με την Ινδονησία, την Μαλαισία, την Δημοκρατία Κεντρικής Αφρικής, την Λιβερία κα.
Η Γενική Διεύθυνση Προστασίας και Ανάπτυξης Δασών και Φυσικού Περιβάλλοντος, στην παρούσα φάση επεξεργάζεται το θεσμικό πλαίσιο –σε συνεργασία και με το Υπουργείο Οικονομικών- που θα καθορίζει περαιτέρω τις διαδικασίες εισαγωγής στην Ελλάδα προϊόντων ξυλείας από εταίρο χώρα στο πλαίσιο εναρμόνισης της εθνικής νομοθεσίας με τον Κανονισμό (ΕΚ) 2173/2005 του Συμβουλίου και τον Κανονισμό (ΕΚ) 1024/2008 της Επιτροπής.
Το σύστημα αδειών FLEGT ωστόσο, παρουσιάζεται ανεπαρκές για την διαχείριση του προβλήματος της παράνομης υλοτομίας και του συναφούς εμπορίου δεδομένης της δυνατότητας παράκαμψης του, καθώς και της εθελοντικής και διμερούς φύσης των Συμφωνιών Εταιρικής Σχέσης αλλά και της εν γένει πολυπλοκότητας της παράνομης υλοτομίας.Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή λοιπόν, σε συμπλήρωση και στήριξη της τρέχουσας στρατηγικής ανέλαβε νομοθετική πρωτοβουλία με ολιστικό χαρακτήρα, προχωρώντας σε νέο Κανονισμό (Κανονισμό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου) για τη θέσπιση υποχρεώσεων των φορέων εκμετάλλευσης σχετικά με την εμπορία ξυλείας και προϊόντων ξυλείας (Κανονισμός (ΕΕ) αριθμ. 995/2010 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 20ης Οκτωβρίου 2010 για τη θέσπιση των υποχρεώσεων των φορέων εκμετάλλευσης που διαθέτουν ξυλεία και προϊόντα ξυλείας στην αγορά).
Ο εν λόγω Κανονισμός ορίζει τις υποχρεώσεις των φορέων εκμετάλλευσης, οι οποίοι διαθέτουν ξυλεία και προϊόντα ξυλεία στην αγορά της ΕΕ για πρώτη φορά και απαγορεύει τη διάθεση (στην αγορά της ΕΕ) παράνομα υλοτομημένης ξυλείας και προϊόντων ξυλείας. Προβλέπει επίσης τη δημιουργία και χρήση ενός συστήματος δέουσας επιμέλειας από τους φορείς εκμετάλλευσης, μέσω του οποίου θα ελέγχεται η νομιμότητα της υλοτομημένης ξυλείας και προϊόντων ξυλείας
Σχετικά κείμενα
COM(2003)251 τελικό, της 21ης Μαΐου, 2003 - Πρόταση για Σχέδιο Δράσης της ΕΕ - Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο - Η Επιβολή της Δασικής Νομοθεσίας, η Διακυβέρνηση και το Εμπόριο (FLEGT).
COM(2003)251 τελικό, της 21ης Μαΐου, 2003 - Πρόταση για Σχέδιο Δράσης της ΕΕ - Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο - Η Επιβολή της Δασικής Νομοθεσίας, η Διακυβέρνηση και το Εμπόριο (FLEGT).
Κανονισμός (ΕΚ) No 2173/2005 του Συμβουλίου της 20ης Δεκεμβρίου 2005
περί δημιουργίας εθελοντικού συστήματος αδειών FLEGT για τις εισαγωγές ξυλείας στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα.
περί δημιουργίας εθελοντικού συστήματος αδειών FLEGT για τις εισαγωγές ξυλείας στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα.
Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1024/2008 της Επιτροπής, της 17ης Οκτωβρίου 2008, περί καθορισμού λεπτομερών μέτρων για την εφαρμογή του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2173/2005 του Συμβουλίου περί δημιουργίας εθελοντικού συστήματος αδειών FLEGT για τις εισαγωγές ξυλείας στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα.
Κανονισμός (ΕΕ) αριθμ. 995/2010 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 20ης Οκτωβρίου 2010 για τη θέσπιση των υποχρεώσεων των φορέων εκμετάλλευσης που διαθέτουν ξυλεία και προϊόντα ξυλείας στην αγορά.
ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΡΗΤΙΝΗ;
Τι είναι η ρητίνη
Ορισμένα κωνοφόρα δένδρα, όταν τραυματιστούν από διάφορες αιτίες (άνεμο, φωτιά, κεραυνό ή κ.ά.) εκκρίνουν ένα πυκνόρρευστο, κολλώδες, άχρωμο υγρό, τη ρητίνη, η οποία καλύπτει την πληγή και προστατεύει το δένδρο από προσβολές υγρασίας, σήψης και ξυροφθόρων εντόμων. Η ροή της ρητίνης γίνεται μέσω των ρητινοφόρων αγωγών, οι οποίοι συνδέονται μεταξύ τους δημιουργώντας ένα «δίκτυο συγκοινωνούντων αγγείων».
Ορισμένα κωνοφόρα δένδρα, όταν τραυματιστούν από διάφορες αιτίες (άνεμο, φωτιά, κεραυνό ή κ.ά.) εκκρίνουν ένα πυκνόρρευστο, κολλώδες, άχρωμο υγρό, τη ρητίνη, η οποία καλύπτει την πληγή και προστατεύει το δένδρο από προσβολές υγρασίας, σήψης και ξυροφθόρων εντόμων. Η ροή της ρητίνης γίνεται μέσω των ρητινοφόρων αγωγών, οι οποίοι συνδέονται μεταξύ τους δημιουργώντας ένα «δίκτυο συγκοινωνούντων αγγείων».
Ρητινοφόρους αγωγούς διαθέτουν τα πεύκα, η ερυθρελάτη και τα ξενικά είδη ψευδοτσούγκα και λάρικα, όμως σημαντικές ποσότητες ρητίνης παράγουν κυρίως η χαλέπιος πεύκη (Pinus halepensis) και δευτερευόντως η τραχεία πεύκη (Pinus brutia). Στην Ελλάδα σήμερα η παραγωγή ρητίνης προέρχεται εξ ολοκλήρου από τη χαλέπιο πεύκη, ενώ στο παρελθόν ρητινεύονταν και κάποια δάση τραχείας πεύκης.
Συγκομιδή της ρητίνης
Στη χώρα μας η ρητινοσυλλογή ρυθμίζεται από το Β.Δ 439/68 ΦΕΚ (150/Α/1968).
Σήμερα χρησιμοποιείται αποκλειστικά η μέθοδος της αποφλοίωσης με διάνοιξη μετώπου και χημική επίδραση πάστας θειικού οξέος. Η μέθοδος αυτή αξιοποιώντας την ανατομία του ξύλου (αξονικοί και ακτινικοί ρητινοφόροι αγωγοί) προκαλεί τον ερεθισμό και το άνοιγμα των ακτινικών αγωγών. Χρησιμοποιούνται ειδικά εργαλεία για τη διαμόρφωση του μετώπου ρητίνευσης και την τοποθέτηση σε αυτό της πάστας θειικού οξέος. Η παραγόμενη ρητίνη οδηγείται από το μέτωπο με τη βοήθεια μεταλλικών οδηγών ροής σε μεταλλικά ή πλαστικά δοχεία τα οποία στερεώνονται κατάλληλα στη βάση του μετώπου.
Οι εργασίες ρητίνευσης ξεκινούν το Μάρτιο κάθε έτους και ολοκληρώνονται το μήνα Νοέμβριο.
Η ρητίνευση δεν έχει αρνητικές επιπτώσεις στην ποιότητα του ξύλου, που εξακολουθεί να είναι κατάλληλο για διάφορα προϊόντα (πριστή ξυλεία, χαρτοπολτός, μοριόπλακες κ.ά) μέχρι την απορητίνευσή του, οπότε το δένδρο υλοτομείται αμέσως αφού αφαιρεθούν όλα τα μεταλλικά αντικείμενα που χρησιμοποιούνται κατά τη διαδικασία ρητίνευσης.
Στη χώρα μας η ρητινοσυλλογή ρυθμίζεται από το Β.Δ 439/68 ΦΕΚ (150/Α/1968).
Σήμερα χρησιμοποιείται αποκλειστικά η μέθοδος της αποφλοίωσης με διάνοιξη μετώπου και χημική επίδραση πάστας θειικού οξέος. Η μέθοδος αυτή αξιοποιώντας την ανατομία του ξύλου (αξονικοί και ακτινικοί ρητινοφόροι αγωγοί) προκαλεί τον ερεθισμό και το άνοιγμα των ακτινικών αγωγών. Χρησιμοποιούνται ειδικά εργαλεία για τη διαμόρφωση του μετώπου ρητίνευσης και την τοποθέτηση σε αυτό της πάστας θειικού οξέος. Η παραγόμενη ρητίνη οδηγείται από το μέτωπο με τη βοήθεια μεταλλικών οδηγών ροής σε μεταλλικά ή πλαστικά δοχεία τα οποία στερεώνονται κατάλληλα στη βάση του μετώπου.
Οι εργασίες ρητίνευσης ξεκινούν το Μάρτιο κάθε έτους και ολοκληρώνονται το μήνα Νοέμβριο.
Η ρητίνευση δεν έχει αρνητικές επιπτώσεις στην ποιότητα του ξύλου, που εξακολουθεί να είναι κατάλληλο για διάφορα προϊόντα (πριστή ξυλεία, χαρτοπολτός, μοριόπλακες κ.ά) μέχρι την απορητίνευσή του, οπότε το δένδρο υλοτομείται αμέσως αφού αφαιρεθούν όλα τα μεταλλικά αντικείμενα που χρησιμοποιούνται κατά τη διαδικασία ρητίνευσης.
Χρήσεις της ρητίνης
Η χρήση και παραγωγή της ρητίνης είναι γνωστή στον άνθρωπο από την αρχαιότητα. Η αρχαιότερη ιστορική αναφορά παγκοσμίως είναι αυτή του Θεόφραστου στην «περί φυτών πραγματεία» του, το 300 περίπου π.χ. στην οποία αναφέρει λεπτομερώς τη μέθοδο συλλογής ρητίνης στην εποχή του καθώς και τη μέθοδο παρασκευής της κολοφώνιας πίσσας. Οι αρχαίοι λαοί, όπως Κινέζοι, Ιάπωνες και Αιγύπτιοι χρησιμοποιούσαν τη ρητίνη για την παραγωγή λάκκας και βερνικιών. Είναι επίσης γνωστή η χρήση της στη στεγανοποίηση των ξύλινων πλοίων, την παρασκευή του υγρού πυρός (εύφλεκτης πολεμικής ύλης) κατά το μεσαίωνα, αλλά και στην παραγωγή της ρετσίνας και εμπλάστρων για ιατρικούς σκοπούς.
Σήμερα χρησιμοποιείται ως πρώτη ύλη παραγωγής ποικιλίας βιομηχανικών προϊόντων.
Η χρήση και παραγωγή της ρητίνης είναι γνωστή στον άνθρωπο από την αρχαιότητα. Η αρχαιότερη ιστορική αναφορά παγκοσμίως είναι αυτή του Θεόφραστου στην «περί φυτών πραγματεία» του, το 300 περίπου π.χ. στην οποία αναφέρει λεπτομερώς τη μέθοδο συλλογής ρητίνης στην εποχή του καθώς και τη μέθοδο παρασκευής της κολοφώνιας πίσσας. Οι αρχαίοι λαοί, όπως Κινέζοι, Ιάπωνες και Αιγύπτιοι χρησιμοποιούσαν τη ρητίνη για την παραγωγή λάκκας και βερνικιών. Είναι επίσης γνωστή η χρήση της στη στεγανοποίηση των ξύλινων πλοίων, την παρασκευή του υγρού πυρός (εύφλεκτης πολεμικής ύλης) κατά το μεσαίωνα, αλλά και στην παραγωγή της ρετσίνας και εμπλάστρων για ιατρικούς σκοπούς.
Σήμερα χρησιμοποιείται ως πρώτη ύλη παραγωγής ποικιλίας βιομηχανικών προϊόντων.
- Το τερεβινθέλαιο (κοινώς νέφτι) –το υγρό απόσταγμα της ρητίνης– χρησιμοποιείται κυρίως ως διαλυτικό στην παρασκευή, χρωμάτων, αρωμάτων, καλλυντικών, φαρμάκων, κλπ.
- Το κολοφώνιο –το στερεό απόσταγμα της ρητίνης– χρησιμοποιείται στην τυπογραφία, υφαντουργία, μεταλλουργία, καθώς και στην παρασκευή ποικιλίας προϊόντων όπως, , αντιδιαβρωτικά, αρωματικά κεριά, αδιάβροχα υλικά, τεχνητά δόντια, έμπλαστρα, συντηρητικά, προσθετικά γεύσης, χρώματα, φάρμακα, χαρτόκολλες, διάφορα γαλακτώματα, τσίχλες κλπ.
Οικονομική και κοινωνική σημασία της ρητίνης
Παρά την ευρεία χρήση της ρητίνης που παράγεται από ζώντα δένδρα η παραγωγή της στην Ελλάδα μειώνεται συνεχώς.
Τα μεταπολεμικά χρόνια η μεγαλύτερη παραγωγή ρητίνης έγινε το 1961 όπου έφτασε τους 41.000 τόννους και η ποσότητα αυτή αντιπροσώπευε το 3% της παγκόσμιας παραγωγής. Έκτοτε εμφανίζει πτωτική τάση που συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Ενδεικτικά αναφέρουμε:
Παρά την ευρεία χρήση της ρητίνης που παράγεται από ζώντα δένδρα η παραγωγή της στην Ελλάδα μειώνεται συνεχώς.
Τα μεταπολεμικά χρόνια η μεγαλύτερη παραγωγή ρητίνης έγινε το 1961 όπου έφτασε τους 41.000 τόννους και η ποσότητα αυτή αντιπροσώπευε το 3% της παγκόσμιας παραγωγής. Έκτοτε εμφανίζει πτωτική τάση που συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Ενδεικτικά αναφέρουμε:
- Παραγωγή ρητίνης το 1973: 20.587 τόννους, το έτος 1983: 12.558 τόννους, το έτος 1993: 6.265 τόννους, το έτος 2003: 5.761 τόννους, ενώ το έτος 2008 μόλις 3.901 τόννους.
- Κατά τη δεκαετία του ’70 συλλογή ρητίνης γινόταν σε περισσότερες περιοχές της χώρας όπου σήμερα έχει πλέον σταματήσει κάθε σχετική δραστηριότητα. Τέτοιες περιοχές είναι η Μυτιλήνη, Αταλάντη, Θήβα, Καπανδρίτι, Λαύριο, Πεντέλη, Πειραιάς, Πόρος, Αργολίδα κλπ., ενώ μετά την τελευταία μεγάλη πυρκαγιά το 2007 τέθηκε εκτός ρητινοσυλλογής και η Ηλεία. Σήμερα στην Ελλάδα ρητινεύονται αποκλειστικά τα δάση της χαλεπίου πεύκης στις παρακάτω περιοχές: Εύβοια, Σκόπελο, Κορινθία, Χαλκιδική (Κασσάνδρα, Πολύγυρος) και Αττική (Μέγαρα, Αιγάλεω).
- Το 1935 λειτουργούσαν 32 εργοστάσια επεξεργασίας της ρητίνης, το 1991 είχαν μειωθεί σε 9 και σήμερα ουσιαστικά σε πλήρη δραστηριότητα υπάρχει μόνο ένα στη Μάνδρα Αττικής, ενώ 2 μικρότερα υπάρχουν στην Εύβοια.
- Ο αριθμός των ρητινεργατών έχει περιοριστεί στους 1.000 περίπου, ενώ οι αναφορές για τη δεκαετία του ’80 τους ανεβάζουν σε πάνω από 3.500 χιλιάδες. Η πλειοψηφία των ρητονοσυλλεκτών δραστηριοποιείται στην Εύβοια.
Συνοπτικά μπορούμε να συνοψίσουμε τις αιτίες που οδήγησαν στην παρούσα κατάσταση, διαχρονικά, ως εξής:
- Η εσωτερική μετακίνηση, κυρίως των νέων, από την ύπαιθρο προς τις πόλεις για αναζήτηση καλύτερης απασχόλησης και εισοδήματος.
- Η μορφολογία και η σύνθεση των εκτάσεων που ρητινεύονται (μεγάλες κλίσεις, υπόροφος πυκνής και συχνά απροσπέλαστης βλάστησης κλπ. δυσχέρειες) κάνουν τη δουλειά του ρητινοσυλλέκτη επίπονη και χρονοβόρα.
- Η εξαιρετικά χαμηλή τιμή πώλησης της ρητίνης που προσέφεραν οι εγχώριες επιχειρήσεις επεξεργασίας της. Στον τομέα αυτό τα τελευταία χρόνια, τείνει να δημιουργηθεί μονοπωλιακή κατάσταση.
- Η αδυναμία των παραγωγών και των γεωργικών ενώσεών τους να προωθήσουν τη ρητίνη σε αγορές εκτός Ελλάδας προκειμένου να εξασφαλίσουν καλύτερες τιμές.
- Το γεγονός ότι οι περιοχές ρητίνευσης γειτνιάζουν με μεγάλα τουριστικά θέρετρα (Χαλκιδική, Ολυμπία, Λουτράκι κλπ.) όπου οι κάτοικοι εργάζονται στις τουριστικές επιχειρήσεις εξασφαλίζοντας το εισόδημά τους.
- Οι πυρκαγιές των δασών που αφανίζουν τις εκτάσεις που ρητινεύονται (χαρακτηριστικό παράδειγμα η Ηλεία).
Η σημασία της ρητίνευσης στην προστασία των δασών
Τα δάση της χαλεπίου πεύκης –δημόσια και ιδιωτικά– είναι εκείνα τα οποία απειλούνται περισσότερο από τον κίνδυνο πυρκαγιάς. Οι ρητινοσυλλέκτες εργαζόμενοι κατά τους θερμούς θερινούς μήνες μέσα σε αυτά αποτελούν τους άμισθους φύλακες. Προστατεύουν το προϊόν του προσωπικού τους μόχθου, το ρετσίνι και ταυτόχρονα το ίδιο το δάσος , την πηγή του προϊόντος αυτού.
Ανοίγουν μονοπάτια για να κινούνται από δένδρο σε δένδρο και απομακρύνουν τον υπόροφο γύρω από τα δένδρα που ρητινεύουν προκειμένου να διευκολύνουν την εργασία τους. Έχει υπολογισθεί ότι κάθε ρητινοσυλλέκτης καθαρίζει το 20% της συνολικής έκτασης που ρητινεύει.
Εκτός από τις υπηρεσίες φύλαξης και καθαρισμού των δασών που προσφέρουν, οι ρητινοσυλλέκτες, επεμβαίνουν άμεσα και με προσωπικό ενδιαφέρον στην κατάσβεση των δασικών πυρκαγιών. Δεν είναι λίγα τα παραδείγματα που πυρκαγιές αντιμετωπίστηκαν εν τη γενέσει τους από τους ρητινεργάτες και αποφεύχθηκε η καταστροφική επέκτασή τους.
Για την προσφορά τους αυτή επιδοτούνται από τον κρατικό προϋπολογισμό για κάθε κιλό παραγόμενης ρητίνης. Επίσης τους παραχωρούνται από τη Γενική Διεύθυνση Δασών τα υλικά ρητίνευσης (πάστα θειικού οξέος, ψεκαστήρες, σακούλες και δοχεία συλλογής ρητίνης), σε μια προσπάθεια διατήρησης και ενίσχυσης του παραδοσιακού και εξόχως σημαντικού αυτού επαγγέλματος για την προστασία των δασών.
Τα δάση της χαλεπίου πεύκης –δημόσια και ιδιωτικά– είναι εκείνα τα οποία απειλούνται περισσότερο από τον κίνδυνο πυρκαγιάς. Οι ρητινοσυλλέκτες εργαζόμενοι κατά τους θερμούς θερινούς μήνες μέσα σε αυτά αποτελούν τους άμισθους φύλακες. Προστατεύουν το προϊόν του προσωπικού τους μόχθου, το ρετσίνι και ταυτόχρονα το ίδιο το δάσος , την πηγή του προϊόντος αυτού.
Ανοίγουν μονοπάτια για να κινούνται από δένδρο σε δένδρο και απομακρύνουν τον υπόροφο γύρω από τα δένδρα που ρητινεύουν προκειμένου να διευκολύνουν την εργασία τους. Έχει υπολογισθεί ότι κάθε ρητινοσυλλέκτης καθαρίζει το 20% της συνολικής έκτασης που ρητινεύει.
Εκτός από τις υπηρεσίες φύλαξης και καθαρισμού των δασών που προσφέρουν, οι ρητινοσυλλέκτες, επεμβαίνουν άμεσα και με προσωπικό ενδιαφέρον στην κατάσβεση των δασικών πυρκαγιών. Δεν είναι λίγα τα παραδείγματα που πυρκαγιές αντιμετωπίστηκαν εν τη γενέσει τους από τους ρητινεργάτες και αποφεύχθηκε η καταστροφική επέκτασή τους.
Για την προσφορά τους αυτή επιδοτούνται από τον κρατικό προϋπολογισμό για κάθε κιλό παραγόμενης ρητίνης. Επίσης τους παραχωρούνται από τη Γενική Διεύθυνση Δασών τα υλικά ρητίνευσης (πάστα θειικού οξέος, ψεκαστήρες, σακούλες και δοχεία συλλογής ρητίνης), σε μια προσπάθεια διατήρησης και ενίσχυσης του παραδοσιακού και εξόχως σημαντικού αυτού επαγγέλματος για την προστασία των δασών.
ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗ ΔΑΣΩΝ
Τι είναι η ρητίνη
Ορισμένα κωνοφόρα δένδρα, όταν τραυματιστούν από διάφορες αιτίες (άνεμο, φωτιά, κεραυνό ή κ.ά.) εκκρίνουν ένα πυκνόρρευστο, κολλώδες, άχρωμο υγρό, τη ρητίνη, η οποία καλύπτει την πληγή και προστατεύει το δένδρο από προσβολές υγρασίας, σήψης και ξυροφθόρων εντόμων. Η ροή της ρητίνης γίνεται μέσω των ρητινοφόρων αγωγών, οι οποίοι συνδέονται μεταξύ τους δημιουργώντας ένα «δίκτυο συγκοινωνούντων αγγείων».
Ορισμένα κωνοφόρα δένδρα, όταν τραυματιστούν από διάφορες αιτίες (άνεμο, φωτιά, κεραυνό ή κ.ά.) εκκρίνουν ένα πυκνόρρευστο, κολλώδες, άχρωμο υγρό, τη ρητίνη, η οποία καλύπτει την πληγή και προστατεύει το δένδρο από προσβολές υγρασίας, σήψης και ξυροφθόρων εντόμων. Η ροή της ρητίνης γίνεται μέσω των ρητινοφόρων αγωγών, οι οποίοι συνδέονται μεταξύ τους δημιουργώντας ένα «δίκτυο συγκοινωνούντων αγγείων».
Ρητινοφόρους αγωγούς διαθέτουν τα πεύκα, η ερυθρελάτη και τα ξενικά είδη ψευδοτσούγκα και λάρικα, όμως σημαντικές ποσότητες ρητίνης παράγουν κυρίως η χαλέπιος πεύκη (Pinus halepensis) και δευτερευόντως η τραχεία πεύκη (Pinus brutia). Στην Ελλάδα σήμερα η παραγωγή ρητίνης προέρχεται εξ ολοκλήρου από τη χαλέπιο πεύκη, ενώ στο παρελθόν ρητινεύονταν και κάποια δάση τραχείας πεύκης.
Συγκομιδή της ρητίνης
Στη χώρα μας η ρητινοσυλλογή ρυθμίζεται από το Β.Δ 439/68 ΦΕΚ (150/Α/1968).
Σήμερα χρησιμοποιείται αποκλειστικά η μέθοδος της αποφλοίωσης με διάνοιξη μετώπου και χημική επίδραση πάστας θειικού οξέος. Η μέθοδος αυτή αξιοποιώντας την ανατομία του ξύλου (αξονικοί και ακτινικοί ρητινοφόροι αγωγοί) προκαλεί τον ερεθισμό και το άνοιγμα των ακτινικών αγωγών. Χρησιμοποιούνται ειδικά εργαλεία για τη διαμόρφωση του μετώπου ρητίνευσης και την τοποθέτηση σε αυτό της πάστας θειικού οξέος. Η παραγόμενη ρητίνη οδηγείται από το μέτωπο με τη βοήθεια μεταλλικών οδηγών ροής σε μεταλλικά ή πλαστικά δοχεία τα οποία στερεώνονται κατάλληλα στη βάση του μετώπου.
Οι εργασίες ρητίνευσης ξεκινούν το Μάρτιο κάθε έτους και ολοκληρώνονται το μήνα Νοέμβριο.
Η ρητίνευση δεν έχει αρνητικές επιπτώσεις στην ποιότητα του ξύλου, που εξακολουθεί να είναι κατάλληλο για διάφορα προϊόντα (πριστή ξυλεία, χαρτοπολτός, μοριόπλακες κ.ά) μέχρι την απορητίνευσή του, οπότε το δένδρο υλοτομείται αμέσως αφού αφαιρεθούν όλα τα μεταλλικά αντικείμενα που χρησιμοποιούνται κατά τη διαδικασία ρητίνευσης.
Στη χώρα μας η ρητινοσυλλογή ρυθμίζεται από το Β.Δ 439/68 ΦΕΚ (150/Α/1968).
Σήμερα χρησιμοποιείται αποκλειστικά η μέθοδος της αποφλοίωσης με διάνοιξη μετώπου και χημική επίδραση πάστας θειικού οξέος. Η μέθοδος αυτή αξιοποιώντας την ανατομία του ξύλου (αξονικοί και ακτινικοί ρητινοφόροι αγωγοί) προκαλεί τον ερεθισμό και το άνοιγμα των ακτινικών αγωγών. Χρησιμοποιούνται ειδικά εργαλεία για τη διαμόρφωση του μετώπου ρητίνευσης και την τοποθέτηση σε αυτό της πάστας θειικού οξέος. Η παραγόμενη ρητίνη οδηγείται από το μέτωπο με τη βοήθεια μεταλλικών οδηγών ροής σε μεταλλικά ή πλαστικά δοχεία τα οποία στερεώνονται κατάλληλα στη βάση του μετώπου.
Οι εργασίες ρητίνευσης ξεκινούν το Μάρτιο κάθε έτους και ολοκληρώνονται το μήνα Νοέμβριο.
Η ρητίνευση δεν έχει αρνητικές επιπτώσεις στην ποιότητα του ξύλου, που εξακολουθεί να είναι κατάλληλο για διάφορα προϊόντα (πριστή ξυλεία, χαρτοπολτός, μοριόπλακες κ.ά) μέχρι την απορητίνευσή του, οπότε το δένδρο υλοτομείται αμέσως αφού αφαιρεθούν όλα τα μεταλλικά αντικείμενα που χρησιμοποιούνται κατά τη διαδικασία ρητίνευσης.
Χρήσεις της ρητίνης
Η χρήση και παραγωγή της ρητίνης είναι γνωστή στον άνθρωπο από την αρχαιότητα. Η αρχαιότερη ιστορική αναφορά παγκοσμίως είναι αυτή του Θεόφραστου στην «περί φυτών πραγματεία» του, το 300 περίπου π.χ. στην οποία αναφέρει λεπτομερώς τη μέθοδο συλλογής ρητίνης στην εποχή του καθώς και τη μέθοδο παρασκευής της κολοφώνιας πίσσας. Οι αρχαίοι λαοί, όπως Κινέζοι, Ιάπωνες και Αιγύπτιοι χρησιμοποιούσαν τη ρητίνη για την παραγωγή λάκκας και βερνικιών. Είναι επίσης γνωστή η χρήση της στη στεγανοποίηση των ξύλινων πλοίων, την παρασκευή του υγρού πυρός (εύφλεκτης πολεμικής ύλης) κατά το μεσαίωνα, αλλά και στην παραγωγή της ρετσίνας και εμπλάστρων για ιατρικούς σκοπούς.
Σήμερα χρησιμοποιείται ως πρώτη ύλη παραγωγής ποικιλίας βιομηχανικών προϊόντων.
Η χρήση και παραγωγή της ρητίνης είναι γνωστή στον άνθρωπο από την αρχαιότητα. Η αρχαιότερη ιστορική αναφορά παγκοσμίως είναι αυτή του Θεόφραστου στην «περί φυτών πραγματεία» του, το 300 περίπου π.χ. στην οποία αναφέρει λεπτομερώς τη μέθοδο συλλογής ρητίνης στην εποχή του καθώς και τη μέθοδο παρασκευής της κολοφώνιας πίσσας. Οι αρχαίοι λαοί, όπως Κινέζοι, Ιάπωνες και Αιγύπτιοι χρησιμοποιούσαν τη ρητίνη για την παραγωγή λάκκας και βερνικιών. Είναι επίσης γνωστή η χρήση της στη στεγανοποίηση των ξύλινων πλοίων, την παρασκευή του υγρού πυρός (εύφλεκτης πολεμικής ύλης) κατά το μεσαίωνα, αλλά και στην παραγωγή της ρετσίνας και εμπλάστρων για ιατρικούς σκοπούς.
Σήμερα χρησιμοποιείται ως πρώτη ύλη παραγωγής ποικιλίας βιομηχανικών προϊόντων.
- Το τερεβινθέλαιο (κοινώς νέφτι) –το υγρό απόσταγμα της ρητίνης– χρησιμοποιείται κυρίως ως διαλυτικό στην παρασκευή, χρωμάτων, αρωμάτων, καλλυντικών, φαρμάκων, κλπ.
- Το κολοφώνιο –το στερεό απόσταγμα της ρητίνης– χρησιμοποιείται στην τυπογραφία, υφαντουργία, μεταλλουργία, καθώς και στην παρασκευή ποικιλίας προϊόντων όπως, , αντιδιαβρωτικά, αρωματικά κεριά, αδιάβροχα υλικά, τεχνητά δόντια, έμπλαστρα, συντηρητικά, προσθετικά γεύσης, χρώματα, φάρμακα, χαρτόκολλες, διάφορα γαλακτώματα, τσίχλες κλπ.
Οικονομική και κοινωνική σημασία της ρητίνης
Παρά την ευρεία χρήση της ρητίνης που παράγεται από ζώντα δένδρα η παραγωγή της στην Ελλάδα μειώνεται συνεχώς.
Τα μεταπολεμικά χρόνια η μεγαλύτερη παραγωγή ρητίνης έγινε το 1961 όπου έφτασε τους 41.000 τόννους και η ποσότητα αυτή αντιπροσώπευε το 3% της παγκόσμιας παραγωγής. Έκτοτε εμφανίζει πτωτική τάση που συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Ενδεικτικά αναφέρουμε:
Παρά την ευρεία χρήση της ρητίνης που παράγεται από ζώντα δένδρα η παραγωγή της στην Ελλάδα μειώνεται συνεχώς.
Τα μεταπολεμικά χρόνια η μεγαλύτερη παραγωγή ρητίνης έγινε το 1961 όπου έφτασε τους 41.000 τόννους και η ποσότητα αυτή αντιπροσώπευε το 3% της παγκόσμιας παραγωγής. Έκτοτε εμφανίζει πτωτική τάση που συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Ενδεικτικά αναφέρουμε:
- Παραγωγή ρητίνης το 1973: 20.587 τόννους, το έτος 1983: 12.558 τόννους, το έτος 1993: 6.265 τόννους, το έτος 2003: 5.761 τόννους, ενώ το έτος 2008 μόλις 3.901 τόννους.
- Κατά τη δεκαετία του ’70 συλλογή ρητίνης γινόταν σε περισσότερες περιοχές της χώρας όπου σήμερα έχει πλέον σταματήσει κάθε σχετική δραστηριότητα. Τέτοιες περιοχές είναι η Μυτιλήνη, Αταλάντη, Θήβα, Καπανδρίτι, Λαύριο, Πεντέλη, Πειραιάς, Πόρος, Αργολίδα κλπ., ενώ μετά την τελευταία μεγάλη πυρκαγιά το 2007 τέθηκε εκτός ρητινοσυλλογής και η Ηλεία. Σήμερα στην Ελλάδα ρητινεύονται αποκλειστικά τα δάση της χαλεπίου πεύκης στις παρακάτω περιοχές: Εύβοια, Σκόπελο, Κορινθία, Χαλκιδική (Κασσάνδρα, Πολύγυρος) και Αττική (Μέγαρα, Αιγάλεω).
- Το 1935 λειτουργούσαν 32 εργοστάσια επεξεργασίας της ρητίνης, το 1991 είχαν μειωθεί σε 9 και σήμερα ουσιαστικά σε πλήρη δραστηριότητα υπάρχει μόνο ένα στη Μάνδρα Αττικής, ενώ 2 μικρότερα υπάρχουν στην Εύβοια.
- Ο αριθμός των ρητινεργατών έχει περιοριστεί στους 1.000 περίπου, ενώ οι αναφορές για τη δεκαετία του ’80 τους ανεβάζουν σε πάνω από 3.500 χιλιάδες. Η πλειοψηφία των ρητονοσυλλεκτών δραστηριοποιείται στην Εύβοια.
Συνοπτικά μπορούμε να συνοψίσουμε τις αιτίες που οδήγησαν στην παρούσα κατάσταση, διαχρονικά, ως εξής:
- Η εσωτερική μετακίνηση, κυρίως των νέων, από την ύπαιθρο προς τις πόλεις για αναζήτηση καλύτερης απασχόλησης και εισοδήματος.
- Η μορφολογία και η σύνθεση των εκτάσεων που ρητινεύονται (μεγάλες κλίσεις, υπόροφος πυκνής και συχνά απροσπέλαστης βλάστησης κλπ. δυσχέρειες) κάνουν τη δουλειά του ρητινοσυλλέκτη επίπονη και χρονοβόρα.
- Η εξαιρετικά χαμηλή τιμή πώλησης της ρητίνης που προσέφεραν οι εγχώριες επιχειρήσεις επεξεργασίας της. Στον τομέα αυτό τα τελευταία χρόνια, τείνει να δημιουργηθεί μονοπωλιακή κατάσταση.
- Η αδυναμία των παραγωγών και των γεωργικών ενώσεών τους να προωθήσουν τη ρητίνη σε αγορές εκτός Ελλάδας προκειμένου να εξασφαλίσουν καλύτερες τιμές.
- Το γεγονός ότι οι περιοχές ρητίνευσης γειτνιάζουν με μεγάλα τουριστικά θέρετρα (Χαλκιδική, Ολυμπία, Λουτράκι κλπ.) όπου οι κάτοικοι εργάζονται στις τουριστικές επιχειρήσεις εξασφαλίζοντας το εισόδημά τους.
- Οι πυρκαγιές των δασών που αφανίζουν τις εκτάσεις που ρητινεύονται (χαρακτηριστικό παράδειγμα η Ηλεία).
Η σημασία της ρητίνευσης στην προστασία των δασών
Τα δάση της χαλεπίου πεύκης –δημόσια και ιδιωτικά– είναι εκείνα τα οποία απειλούνται περισσότερο από τον κίνδυνο πυρκαγιάς. Οι ρητινοσυλλέκτες εργαζόμενοι κατά τους θερμούς θερινούς μήνες μέσα σε αυτά αποτελούν τους άμισθους φύλακες. Προστατεύουν το προϊόν του προσωπικού τους μόχθου, το ρετσίνι και ταυτόχρονα το ίδιο το δάσος , την πηγή του προϊόντος αυτού.
Ανοίγουν μονοπάτια για να κινούνται από δένδρο σε δένδρο και απομακρύνουν τον υπόροφο γύρω από τα δένδρα που ρητινεύουν προκειμένου να διευκολύνουν την εργασία τους. Έχει υπολογισθεί ότι κάθε ρητινοσυλλέκτης καθαρίζει το 20% της συνολικής έκτασης που ρητινεύει.
Εκτός από τις υπηρεσίες φύλαξης και καθαρισμού των δασών που προσφέρουν, οι ρητινοσυλλέκτες, επεμβαίνουν άμεσα και με προσωπικό ενδιαφέρον στην κατάσβεση των δασικών πυρκαγιών. Δεν είναι λίγα τα παραδείγματα που πυρκαγιές αντιμετωπίστηκαν εν τη γενέσει τους από τους ρητινεργάτες και αποφεύχθηκε η καταστροφική επέκτασή τους.
Για την προσφορά τους αυτή επιδοτούνται από τον κρατικό προϋπολογισμό για κάθε κιλό παραγόμενης ρητίνης. Επίσης τους παραχωρούνται από τη Γενική Διεύθυνση Δασών τα υλικά ρητίνευσης (πάστα θειικού οξέος, ψεκαστήρες, σακούλες και δοχεία συλλογής ρητίνης), σε μια προσπάθεια διατήρησης και ενίσχυσης του παραδοσιακού και εξόχως σημαντικού αυτού επαγγέλματος για την προστασία των δασών.
Τα δάση της χαλεπίου πεύκης –δημόσια και ιδιωτικά– είναι εκείνα τα οποία απειλούνται περισσότερο από τον κίνδυνο πυρκαγιάς. Οι ρητινοσυλλέκτες εργαζόμενοι κατά τους θερμούς θερινούς μήνες μέσα σε αυτά αποτελούν τους άμισθους φύλακες. Προστατεύουν το προϊόν του προσωπικού τους μόχθου, το ρετσίνι και ταυτόχρονα το ίδιο το δάσος , την πηγή του προϊόντος αυτού.
Ανοίγουν μονοπάτια για να κινούνται από δένδρο σε δένδρο και απομακρύνουν τον υπόροφο γύρω από τα δένδρα που ρητινεύουν προκειμένου να διευκολύνουν την εργασία τους. Έχει υπολογισθεί ότι κάθε ρητινοσυλλέκτης καθαρίζει το 20% της συνολικής έκτασης που ρητινεύει.
Εκτός από τις υπηρεσίες φύλαξης και καθαρισμού των δασών που προσφέρουν, οι ρητινοσυλλέκτες, επεμβαίνουν άμεσα και με προσωπικό ενδιαφέρον στην κατάσβεση των δασικών πυρκαγιών. Δεν είναι λίγα τα παραδείγματα που πυρκαγιές αντιμετωπίστηκαν εν τη γενέσει τους από τους ρητινεργάτες και αποφεύχθηκε η καταστροφική επέκτασή τους.
Για την προσφορά τους αυτή επιδοτούνται από τον κρατικό προϋπολογισμό για κάθε κιλό παραγόμενης ρητίνης. Επίσης τους παραχωρούνται από τη Γενική Διεύθυνση Δασών τα υλικά ρητίνευσης (πάστα θειικού οξέος, ψεκαστήρες, σακούλες και δοχεία συλλογής ρητίνης), σε μια προσπάθεια διατήρησης και ενίσχυσης του παραδοσιακού και εξόχως σημαντικού αυτού επαγγέλματος για την προστασία των δασών.
ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΔΑΣΩΝ
Είναι διαπιστωμένο ότι η κλιματική αλλαγή θα έχει μεγάλο αντίκτυπο στις συνθήκες ανάπτυξης και εξέλιξης των δασών της Ευρώπης. Στη χώρα μας έχει καταγραφεί εισχώρηση ξηρανθεκτικών και εύφλεκτων δασικών ειδών σε ορεινά δάση και αυτό θα έχει επίδραση στην ανάπτυξη και εξέλιξη των δασικών πυρκαγιών.
Η κλιματική αλλαγή είναι πολύ πιθανό να αυξήσει τη διάρκεια της περιόδου των δασικών πυρκαγιών με τις παρατεταμένες περιόδους ξηρασίας και την αύξηση της θερμοκρασίας καθώς και να διευρύνει τις επικίνδυνες προς ανάφλεξη εκτάσεις. Οι ακραίες συνθήκες έχουν αυξηθεί σε πολλές περιοχές και συνεπώς η πιθανότητα για μεγάλες πυρκαγιές είναι πολύ ισχυρή. Η αντιμετώπιση πλέον των δασικών πυρκαγιών κάτω από αυτές τις συνθήκες καθίσταται πολύ δύσκολη και για αυτό κρίνεται σκόπιμο να επενδύσουμε περισσότερο στην πρόληψη παρά στην καταστολή, για καλύτερα αποτελέσματα με ελάχιστο συγκριτικά κόστος.
Η κλιματική αλλαγή είναι πολύ πιθανό να αυξήσει τη διάρκεια της περιόδου των δασικών πυρκαγιών με τις παρατεταμένες περιόδους ξηρασίας και την αύξηση της θερμοκρασίας καθώς και να διευρύνει τις επικίνδυνες προς ανάφλεξη εκτάσεις. Οι ακραίες συνθήκες έχουν αυξηθεί σε πολλές περιοχές και συνεπώς η πιθανότητα για μεγάλες πυρκαγιές είναι πολύ ισχυρή. Η αντιμετώπιση πλέον των δασικών πυρκαγιών κάτω από αυτές τις συνθήκες καθίσταται πολύ δύσκολη και για αυτό κρίνεται σκόπιμο να επενδύσουμε περισσότερο στην πρόληψη παρά στην καταστολή, για καλύτερα αποτελέσματα με ελάχιστο συγκριτικά κόστος.
Πρόληψη δασικών πυρκαγιών
Ο καλύτερος τρόπος καταπολέμησης των δασικών πυρκαγιών είναι η εξάλειψη των κινδύνων που τις προκαλούν. Οι κίνδυνοι των δασικών πυρκαγιών χωρίζονται σε δύο κατηγορίες:
Φυσικοί κίνδυνοι
- Μεγάλη συγκέντρωση και σύνθεση αναφλέξιμου υλικού, όπως ξερά φύλλα, πευκοβελόνες, ξερά κλαδιά, θαμνώδες αναφλέξιμο υλικό κλπ.
- Δάση εύφλεκτων δασικών ειδών με ελάχιστη υγρασία, όπως δάση χαλεπίου πεύκης, αειφύλλων – πλατυφύλλων (πουρνάρι, σχίνος, αγριελιά, κλπ), φρυγανότοποι.
- Αδιαπέραστα ή απρόσιτα δάση, χωρίς δρόμους και μονοπάτια.
- Ισχυροί και ξεροί άνεμοι (μελτέμια) και υψηλές θερμοκρασίες
Ανθρωπογενείς κίνδυνοι
- Το άναμμα φωτιάς μέσα σε κατασκηνώσεις ή χώρους αναψυχής χωρίς τη λήψη προληπτικών μέτρων.
- Υπολείμματα υλοτομιών κοντά σε δασικούς δρόμους μεγάλης κυκλοφορίας.
- Σκουπιδότοποι και σωροί απορριμμάτων γύρω από οικιστικές και βιομηχανικές περιοχές κοντά στα δάση.
- Μεταλλεία, πριστήρια και άλλες εμπορικές εγκαταστάσεις κοντά σε δάση.
- Κάψιμο αγροτικών υπολειμμάτων, καλαμιάς, κλαδιών κλπ.
- Απρόσεκτη χρήση του τσιγάρου μέσα στο δάσος.
- Για την εξάλειψη όλων αυτών των κινδύνων η Δασική Υπηρεσία προβαίνει κάθε χρόνο στις παρακάτω ενέργειες:
- Στους καθαρισμούς των δασών από της ξερή βιομάζα κατά μήκος πολυσύχναστων δασικών δρόμων με την πρόσληψη δασεργατών τρίμηνης διάρκειας καθώς και την ανάθεση αυτών των εργασιών σε Δασικούς Συνεταιρισμούς.
- Στη συντήρηση του δασικού οδικού δικτύου και τη διάνοιξη νέων δρόμων εάν αυτό κρίνεται απαραίτητο από τις περιφερειακές δασικές υπηρεσίες.
- Περιπολίες μέσα στο δάσος και συνεργεία επιφυλακής από δασικούς υπαλλήλους, επίσκεψη των επικίνδυνων περιοχών και εγκαταστάσεων (σκουπιδότοποι, κατασκηνώσεις, βιομηχανικές εγκαταστάσεις κοντά σε δάση κλπ)
- Ευαισθητοποίηση του κοινού με την έκδοση ενημερωτικών φυλλαδίων, δημοσιεύσεις σε εφημερίδες και περιοδικά καθώς και ραδιοφωνικά και τηλεοπτικά μηνύματα.
Δασοκάλυψη Αττικής
Η Αττική είναι η περισσότερο πυρόπληκτη Περιφέρεια της χώρας. Κάθε χρόνο κατά μέσο όρο συμβαίνουν 83 πυρκαγιές και καίγονται 43.117 στρ. δασών, δασικών εκτάσεων και βοσκοτόπων. Η έκτασή της ανέρχεται στα 3.808.100 στρέμματα από τα οποία το 1.645.860 στρ. είναι δάση και δασικές εκτάσεις, 267.430 στρ. χορτολίβαδα και 1.894.810 στρ. άλλες εκτάσεις (κατοικημένες περιοχές, γεωργικές εκτάσεις κλπ).
Τα κυρίαρχα δασικά είδη στα δάση της Αττικής είναι τα αείφυλλα – πλατύφυλλα (906.520 στρ), η χαλέπιος πεύκη (655.470 στρ.) και η ελάτη (75.070 στρ.), ενώ υπάρχουν 5.010 στρ. πλατάνου, 2.090 στρ. Δρυός και 1.700 στρ. μαύρης πεύκης.
Ευφλεκτικότητα των κυρίαρχων ειδών της Αττικής
Πυρκαγιές χαλεπίου και τραχείας πεύκης: τα δάση χαλεπίου και τραχείας πεύκης βρίσκονται σε όλα τα παράλια της Ελλάδας, σε τουριστικές περιοχές, στην Αττική και τα νησιά και καλύπτουν συνολικά 5.677.310 στρέμματα του Ελλαδικού χώρου δηλαδή αποτελούν το 8,72% της δασοκάλυψης της χώρας. τα δάση της χαλεπίου πεύκης είναι τα πιο εύφλεκτα και κάθε χρόνο καίγονται κατά μέσο όρο 45.000 στρ. ενώ της τραχείας 21.000 στρ.
Πυρκαγιές αειφύλλων - πλατυφύλλων. Τα αείφυλλα – πλατύφυλλα καταλαμβάνουν 31.538.820 στρέμματα (48,42% της δασοκάλυψης της χώρας) με κυρίαρχα είδη το πουρνάρι (quercus coccifera), τον σχίνο (Pistacia lentiscus) και το φυλίκι (Philirea media), αναπτύσσονται σε υψόμετρο από 0 – 1.000 μ. και αποτελούν τη μεγαλύτερη επιφάνεια ετησίως που καίγεται στην Ελλάδα. (κατά μέσο όρο 190.000 στρ. ετησίως την τελευταία 20ετία). Δίνουν πυρκαγιές που επεκτείνονται γρήγορα και σβήνουν σχετικά εύκολα εφ’ όσον δεν έχουμε ανέμους με μεγάλη ένταση.
Πυρκαγιές σε χορτολίβαδα και φρύγανα. Τα χορτολίβαδα και φρύγανα καταλαμβάνουν στη χώρα μας σημαντικό χώρο. Έχουν όμως μικρή ποσότητα καύσιμης ύλης και για το λόγο αυτό μας δίνουν μικρές πυρκαγιές. Οι πυρκαγιές αυτές διαδίδονται εύκολα και γρήγορα αλλά σβήνονται επίσης εύκολα είτε μόνες τους είτε με ανθρώπινη επέμβαση, διότι η φλόγα τους (ένταση φωτιάς) δεν είναι μεγάλη. Κατά μέσο όρο καίγονται 57.000 στρ. ανά έτος.
Στατιστικά Δασικών Πυρκαγιών
ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΠΕΡΙ ΔΑΣΩΝ
NOMOΣ 3818 για την Προστασία Δασών και Δασικών Εκτάσεων του Νομού Αττικής
(Νόμος 3818.pdf)
(Νόμος 3818.pdf)
Νόμος 3889/2010 (Κεφάλαιο Β' – Επιτάχυνση και απλούστευση της διαδικασίας κύρωσης των δασικών χαρτών)
Απόφαση αριθ. 199284/707 Διαδικασία Κύρωσης Δασικών Χαρτών
ΦΕΚ 2159 Β 31.12.2010.pdf
Στόχοι είναι:
- Η θωράκιση των περιοχών που επλήγησαν από τις καταπατήσεις και την αυθαίρετη δόμηση.
- Η σύνταξη δασικού χάρτη και κύρωση του δασικού χάρτη των ΟΤΑ της περιοχής της Αττικής.
- Η επέκταση του μέτρου αυτού σε όλες τις περιοχές που πλήττονται από πυρκαγιές και άμεση σύνταξη δασικών χαρτών. Οι περιοχές κηρύσσονται υπό κτηματογράφηση για να αποφευχθούν τα φαινόμενα των καταπατήσεων.
Διαβούλευση
Κατά τη διαμόρφωση του νομοσχεδίου, σημαντική ήταν η συμμετοχή επιστημονικών και άλλων φορέων στη δημόσια διαβούλευση. Κατατέθηκαν συνολικά 310 προτάσεις και σχόλια για το σχέδιο νόμου αλλά και γενικά για την προστασία των δασών. Στην πλειοψηφία τους εξέφραζαν τις αγωνίες των πολιτών, αλλά και εποικοδομητικές προτάσεις για αλλαγές επί των άρθρων του σχεδίου νόμου.
Αναλυτικά
Με το Νόμο 3818 επιδιώκεται αφενός η αποτελεσματική προστασία των δασών και δασικών εκτάσεων του Νομού Αττικής που επλήγησαν από τις πυρκαγιές του Αυγούστου του 2009 και αφετέρου καταργούνται διατάξεις του Ν. 3208/2003 «Περί προστασίας δασικών οικοσυστημάτων, κατάρτιση δασολογίου, ρύθμιση εμπραγμάτων δικαιωμάτων επί δασών και δασικών εν γένει εκτάσεων και άλλες διατάξεις» και λαμβάνεται πρόνοια για την άμεση κτηματογράφηση και σύνταξη δασικών χαρτών σε όποια περιοχή της χώρας πλήττεται από πυρκαγιά.
Η προστασία των εκτάσεων του Ν. Αττικής, που επλήγησαν από τις πυρκαγιές του Αυγούστου 2009, επιτυγχάνεται με την αναστολή της έκδοσης οικοδομικών αδειών και εργασιών, για τις εντός σχεδίου πόλεων και ορίων οροθετημένων οικισμών μέχρι την κήρυξη της έκτασης ως αναδασωτέας και για την εκτός σχεδίου πόλεων και ορίων οροθετημένων οικισμών μέχρι την κύρωση των δασικών χαρτών τω περιοχών αυτών.
Στην κατεύθυνση αυτή κινείται και η ίδρυση της Ειδικής Υπηρεσίας Κατεδαφίσεων, η οποία θα εντοπίζει και θα κατεδαφίζει τις αυθαίρετες κατασκευές που εντοπίζονται με τηλεσκοπική χαρτογράφηση από την ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ Α.Ε.
Για την αντιμετώπιση των ζημιών από τις πυρκαγιές προβλέπονται εξαιρέσεις στην έκδοση οικοδομικών αδειών και οικοδομικών εργασιών για τα νομίμως υφιστάμενα κτίσματα που υπέστησαν ζημιές ή καταστράφηκαν από την πυρκαγιά, καθώς και για τα δημόσια έργα και έργα υποδομής τα οποία έχουν ήδη χωροθετηθεί.
Για την επιτάχυνση των διαδικασιών σύνταξης και κύρωσης των δασικών χαρτών προβλέπονται ρυθμίσεις που καθορίζουν τους χρόνους ανά στάδιο μέχρι την κύρωση τους.
Για πλήρη διαφάνεια, θα αναρτώνται στον διαδικτυακό τύπο της Περιφέρειας Αττικής όλες οι αποφάσεις που αφορούν την κήρυξη της έκτασης ως αναδασωτέας, κύρωσης των δασικών χαρτών, εντοπισμού και κατεδάφισης αυθαιρέτων.
Περιλαμβάνονται και άλλες ρυθμίσεις που αφορούν το σύνολο της χώρας και οι οποίες αναφέρονται στην άμεση κήρυξη υπό κτηματογράφηση και παράλληλη σύνταξη δασικού χάρτη για κάθε περιοχή που πλήττεται από πυρκαγιά καθώς και την κατάργηση των διατάξεων του Ν. 3208/2003 με στόχο την πληρέστερη προστασία των δασών και δασικών εκτάσεων της χώρας.
Κατά τη διαμόρφωση του νομοσχεδίου, σημαντική ήταν η συμμετοχή επιστημονικών και άλλων φορέων στη δημόσια διαβούλευση. Κατατέθηκαν συνολικά 310 προτάσεις και σχόλια για το σχέδιο νόμου αλλά και γενικά για την προστασία των δασών. Στην πλειοψηφία τους εξέφραζαν τις αγωνίες των πολιτών, αλλά και εποικοδομητικές προτάσεις για αλλαγές επί των άρθρων του σχεδίου νόμου.
Αναλυτικά
Με το Νόμο 3818 επιδιώκεται αφενός η αποτελεσματική προστασία των δασών και δασικών εκτάσεων του Νομού Αττικής που επλήγησαν από τις πυρκαγιές του Αυγούστου του 2009 και αφετέρου καταργούνται διατάξεις του Ν. 3208/2003 «Περί προστασίας δασικών οικοσυστημάτων, κατάρτιση δασολογίου, ρύθμιση εμπραγμάτων δικαιωμάτων επί δασών και δασικών εν γένει εκτάσεων και άλλες διατάξεις» και λαμβάνεται πρόνοια για την άμεση κτηματογράφηση και σύνταξη δασικών χαρτών σε όποια περιοχή της χώρας πλήττεται από πυρκαγιά.
Η προστασία των εκτάσεων του Ν. Αττικής, που επλήγησαν από τις πυρκαγιές του Αυγούστου 2009, επιτυγχάνεται με την αναστολή της έκδοσης οικοδομικών αδειών και εργασιών, για τις εντός σχεδίου πόλεων και ορίων οροθετημένων οικισμών μέχρι την κήρυξη της έκτασης ως αναδασωτέας και για την εκτός σχεδίου πόλεων και ορίων οροθετημένων οικισμών μέχρι την κύρωση των δασικών χαρτών τω περιοχών αυτών.
Στην κατεύθυνση αυτή κινείται και η ίδρυση της Ειδικής Υπηρεσίας Κατεδαφίσεων, η οποία θα εντοπίζει και θα κατεδαφίζει τις αυθαίρετες κατασκευές που εντοπίζονται με τηλεσκοπική χαρτογράφηση από την ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ Α.Ε.
Για την αντιμετώπιση των ζημιών από τις πυρκαγιές προβλέπονται εξαιρέσεις στην έκδοση οικοδομικών αδειών και οικοδομικών εργασιών για τα νομίμως υφιστάμενα κτίσματα που υπέστησαν ζημιές ή καταστράφηκαν από την πυρκαγιά, καθώς και για τα δημόσια έργα και έργα υποδομής τα οποία έχουν ήδη χωροθετηθεί.
Για την επιτάχυνση των διαδικασιών σύνταξης και κύρωσης των δασικών χαρτών προβλέπονται ρυθμίσεις που καθορίζουν τους χρόνους ανά στάδιο μέχρι την κύρωση τους.
Για πλήρη διαφάνεια, θα αναρτώνται στον διαδικτυακό τύπο της Περιφέρειας Αττικής όλες οι αποφάσεις που αφορούν την κήρυξη της έκτασης ως αναδασωτέας, κύρωσης των δασικών χαρτών, εντοπισμού και κατεδάφισης αυθαιρέτων.
Περιλαμβάνονται και άλλες ρυθμίσεις που αφορούν το σύνολο της χώρας και οι οποίες αναφέρονται στην άμεση κήρυξη υπό κτηματογράφηση και παράλληλη σύνταξη δασικού χάρτη για κάθε περιοχή που πλήττεται από πυρκαγιά καθώς και την κατάργηση των διατάξεων του Ν. 3208/2003 με στόχο την πληρέστερη προστασία των δασών και δασικών εκτάσεων της χώρας.
Υδάτινο Περιβάλλον
 | Το νερό είναι στενά συνυφασμένο με τη ζωή. Είναι ζωή. Βρίσκεται παντού, από τα σύννεφα και τους ωκεανούς μέχρι τους πάγους των πόλων και το υπέδαφος. Από τους σπόρους των φυτών μέχρι τον άνθρωπο. Το νερό είναι ένας ανανεώσιμος αλλά περιορισμένος πόρος. Τα αποθέματα γλυκού νερού ανανεώνονται μέσω του υδρολογικού κύκλου, ωστόσο η διαθέσιμη ποσότητα νερού είναι περιορισμένη....>> |
ΕΥΧΑΡΙΣΤΗΡΙΟ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΣΥΝ.ΠΑ
Ολυμπιακό Χωριό 06/09/2011
Η «ΟΜΑΔΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΥ ΧΩΡΙΟΥ – ΑΧΑΡΝΩΝ», σας ευχαριστεί ιδιαίτερα για τη συνεργασία σας και τη συμμετοχή σας στη δράση που διοργάνωσε για τον καθαρισμό του Ολυμπιακού Χωριού στις 3 Σεπτέμβρη 2011.
Η πολύτιμη βοήθειά σας στήριξε αποτελεσματικά την πρώτη μεγάλη περιβαλλοντική πρωτοβουλία μας.
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ Ο ΓΕΝ. ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
Βασίλης Παραδέλλης Διονύσης Ντούβος
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)